
Indianapolis Inn Huai taktak tiah Larmi Hannah House Tuanbia : Hannah House timi hi rooms 24 a ngeimi inn nganpi a si i, Alexander Hannah nih 1858 ah a sakmi a si. Hannah hi mi nih an upat ngaimi mipi hruaitu a si i, sui cawh le lo rian a phunphun a ngeitu mirum pakhat a si. Sheriff siseh, postmaster siseh, Circuit Counrt clerk le Indiana General Assembly chungtel dirhmun in Indianapolis southside community ah rian a tuan mi asi i, a huam bik mi a rian cu Underground Railroad ah conductor a si.Alexander M. Hannah cu 1821 ah Wayne County, southern Indiana ah a chuak i, harness ser cawngmi a si.
1850 in cu rian cu a chuahtak i, California Gold Rush lei panh in ai thawh. Kum 5 a tuan hnu ah, cu a rian vialte cu a zuar dih than hna i Indiana lei ah a kir than, cuka ahcu. khua a sa thai. Hannah i hringtu a pa hi Indiana Central Railroad president a si i, Indiana a kir (Hannah) in cu rian ah cun a lut.Marion County ah inn nganpi Hannah family nih an i ngeih. Amah Alexander Hannah hrimhrim nih hin Indianapolis in chalei hmun ah acres 240 tluk kau hmun tha taktak ai ngeih i,a chungmang a si mi tlakrawh inn senpi cu sak hram a thok colh. 1850 hrawngrhang i Greek nih an uar taktak mi Italy innsakning design phun in inn cu a sak.
Indianalolis-Southport Toll Road (Marion County ah a hmasabik toll road) cu Hannah a inn hmun a tan i, cu lam cu Indianapolis in Madison an hlatnak lam a si.1860 in 1895 karlak chung vialte cu khualtlawng lamli hna sinin thil le rii a khawmsua i, a inn in east-west ah a umm lam pakhat le bang cu“Hannah Avenue”tiin ca a tar.Rian dang tampi a tlaih lawng si lo in,Hannah hi a hlawh atling ngaimi lothlopa pakhat a si i, lorian kong ah a nehhnungbik scientific techniques a sertu a si, tiin theihmi pa zong a si. Wheat (changvut fang), kawm, facang bantukin eimi (oats), hramh (satil ca), caw, tuu, ngalrual zong a zuat hna.1872 ah Elizabeth a thit i, an nuva cun an innpi coka an peh than.
Cu an pehmi khan ah cun kuakzuknak khan, thilsuknak khan, cawhnuk kihdaihternak khan, thaal caan hman ding coka le sinum pawl umnak khan an i tel. Fa ngeih an duh ngai ko nain, an nu cu nai ai rawk. Cucaah, an chungkhar an thihnak kong an tial mi ah hngakchia a thi, ti thawng a um lo. Asinain, Hannah chungkhar thlan an phul lio ah minbunh lo mi thlan hmete cu Alexander and Elizabeth an thlan karlak te ah an hmuh. Hngakchia thlan sisehlaw a dawh, in an chim. Mithla thihmi inn he ai pehtliin tialmi tuanbia vialte lakah hi hna chungkhar tuanbia hi a ngaih a chia khunmi a lo.
Cungdot ihnakkhan chung i a thimi hngakchia(bawhkeh)te mithla muisam in ai langh tawn,tiah theih a si.An tonmi kipah Alexander le Elizabeth hi ai lawmmi nuva an si zungzal ti asi.Kum tampi chung cu an nuva tein a biapimi mipi tonnak ah an i tel,caan an hmang tawn i chungkhar nuam le mipi nih tlaihchanmi an si ti asi.Khua tuanbia an chim ningah, Civil War a tlun hlan ah khan Alexander hi sal zuatnak a doh ngaitu a si i, tupi bangin thingkung in a khatmi, ekah a zaza in an kaumi a inn hmun ah cun a zammi sal pawl hi tluninn a onh tawn hna i, an sining phuanpiak lo tein Canada lei an zam khawh hlan chung paoh cu a inn lo tang te ah rak thupnawk hna sehlaw dawh in an chim.
Voikhat cu, sal rual hna cu Hannah a inn tang (basement) ah an i thup i, Canada lei panh dingin caantha an hngak ko hna. Cu tikah an meiinn an thluk sual i, an umnak khan cu an kanghter. An umnak innkhan cu meikhu in ai zik i a alhpup colh i, a chung ummi sal tamdeuh cu meikhu an i haak i, an thi colh, ti a si.Tuanbia ningah, a thimi sal hna an ruak cu Hannah i a sal rual nih an kanghnak khan tangah khuar an cawhpiak lawlaw hna i an vui hna. A ruang cu, mei in an thihmi thawngpang mipi nih an theih a si ah cun Vawleitang Tlanglawnglam an cawhmi hi an kan theih sual lai, ti a phan caah a si.
Cu chan lio ah cun sal an zuatmi thuh hi officials records ah khumhpiak asiloah mipi nih ceihcumpiak an rak si lem lo caah, sal a thimi kongkau hi minih an theihpiak kho lo menko.Asinain,cu tuanbia cu an chungkhar chankhat hnu chankhat in an i chaan,an i chimchin hna .“Hannah nih a cawh mi lam a si theu lai dah. Kan innhmun ah khur kan hmuh,” tiin a ti mi innpa chakthlang an um len. Cu ti hna a va si tak ko ah cun Vawlei tang Tlanglawnglam a cawh, timi hi biafiang a si lai, tinak a si.Alexander le Elizabeth cu Crown Hill Thlan hmun ah an vui hna than hna– rocotu pakhat te hmanh i ngeih ta lo tein 1895 in 1888 tiang khua an sa. An inn cu 1899 tiang kum 4 chung an kharpiak hna i, Germany in a hung pem mi Roman Oehler nih an inn cu a cawk i, an inn velcheh i ekah 21 zong a chawk chih.
Oehler hi Civil War veteran asi i,cuka khua ah cun ngunhlawn dawr nganpi angeitu a si.Oehler nih inn ai ngeih lio ah hin,inn hmailei hi kau deuh in a kauhchap i,a lenglei zong tampi a chap.Oehler i afanu Romena Oehler Elder le a fapa cu a pathumnak inn ngeitu an van si i,1962 tiang cu inn ah cun khua an sa.Kum 30 chung lawngkawro piin a um hnu ah 1960 laifang hrawngin khan mithla a hrannak kong hi chim le ceih a von i thok. O’Brien chungkhar nih kum 10 chung riantuannak ah an i hman i, cu lio hrawng tein cun mithla nih a thih hna nak kong ceih le chim a hung si i, cu hnu thokin cun khua tuanbia roling ah ai cang.
Cu sal hna an thla nih cun nihin tiang cu innpi cu thih hna sehlaw a dawh,tiah investigators le adang inn arak ngeitu tampi hna nih cun an chim. Kawmtang zawn in sal hna an thla an hram thawng le bia an i ceih supmap thawng mi tampi nih an theih. ‘”Mithi rim a nammi inn” tiin cu inn nganpi cu min an pek, a ruang cu ihnakkhaan pakhat hi sa tlirmi rim a nam tawn, asinain a thaizing ahcun rose pangpar rim a nam than tawn, tiah theih a si. Cun a ruang um lo pi khin an innka hi ai thui tawn, a chimzia hmanh thiam awk tha lo khin cuka ummi hna cu an hmulthi a ling viar, ti asi.
Maw nawn piin thil ai chokmi le,a tlermi rim, darikeu zuang, innka, vampang ah minung takpum in ai thenmi awthawng bantuk khi an hmuh, an theih peng tawn. Cun amah Hannah a thla lila zong hi mitampi nih an hmuh ve tawn ti a si.1978 ah khan tuanbia chung rolingmi inn ah hin US Deparmtnet of Interrior nih Hannah House hi a rak cazin chungah a khumh. Asinain, mithla a hrangmi inn ca i fundraise tuahnak hmun ah 1980 ah khan an hman. Cu hnu thok in cun, news a latu, mithla kong a cawngmi tor le cheng nih an vun fuh cio i thawng an lak i hlathlainak zong an tuah lengmang. Tam u nih an chim ningah, a umbal lomi thil tampi an tong lengmang nak kong am chim. Hi innpi hi zapi zoh khawh in onpiak a si tawn i, October thla Friday zan paoh ah mithla zohnak caan an on tawn, ti a si.
Leave a Reply